John Steinbeck: ,,Nieznanemu Bogu” - recenzja

 

John Steinbeck - ,,Nieznanemu Bogu”

Jest to jedno z opowiadań ze zbioru amerykańskiego noblisty Johna Steinbecka.

Charakterystyczną cechą tego ponadczasowego wielkiego pisarza jest ukazywanie losu zwykłych ludzi, najczęściej farmerów żyjących w kalifornijskiej Dolinie Salinas i okolicach, na początku XX wieku.

I tym razem jest podobnie. To historia Józefa Wayna i jego rodziny.

Przybywają oni z północnego stanu Vermont na południe, by objąć w posiadanie ziemię i zbudować na niej swą przyszłość.

Pionierem rodu jest Joseph, młody człowiek, dla którego ziemia jest zarówno matką-rodzicielką jak i pewnego rodzaju oblubienicą, czymś co stanowi istotę życia tego mężczyzny.

Joseph ciężko pracuje na farmie, czci ziemię jak bóstwo i cechuje go pewna zachłanność w stosunku do niej.

Kiedy po pewnym czasie dołączają do niego bracia z rodzinami, ranczo tętni życiem, a gospodarka świetnie prosperuje w korzystnych warunkach atmosferycznych.

Joseph zakłada rodzinę, rodzi mu się syn, lecz w jego głowie czai się niepokój spowodowany myśleniem o latach suszy i nieurodzaju, które regularnie nawiedzają ten region.

Joseph jest człowiekiem przesądnym, czci wytwory przyrody, składa hołd staremu dębowi rosnącemu na farmie wierząc, że drzewu patronuje dobry duch nieżyjącego ojca rodu. Cała przyroda zdaje się współistnieć z niewidzialną siłą, przed którą Joseph ma respekt, ale także zaczyna się jej lękać.

Nadchodzą lata wielkiej suszy, bydło zaczyna padać, trawa usycha i natura staje się coraz bardziej nieprzewidywalna.

Wydarzenia na ranczu zaczynają przybierać dramatyczny wymiar.

Joseph dopatruje się w tym działania sił zła, za którymi stoi jego fanatyczny religijnie brat Burton.

To smutna i zatrważająca historia, która pokazuje zatracanie się człowieka w fanatyzmie, zabobonach, ale także we własnej zachłanności dla której poświęca  bliskich mu ludzi.

By nie utracić ukochanej ziemi Joseph sięga po drastyczne metody, które wyrządzają więcej zła niż dobra J. Steinbeck z ogromną wnikliwością, prostym i pięknym językiem potrafi ,,przejrzeć’’ najbardziej mroczne zakamarki duszy ludzkiej.

Walkę człowieka z naturą i samym sobą ukazuje na tle współistnienia i współbrzmienia otaczającej przyrody, która raz  swym pięknem zachwyca i koi, a innym razem unicestwia swą bezwzględnością.

Bohater książki wybrał miłość do ziemi, za wszelką cenę, kosztem życia swych bliźnich i swojego. Zaślepienie i upór doprowadziły do tragicznego finału.

Ta historia nie mogła skończyć się dobrze, jest smutna i niepokojąca, a jednak jakże inna, zapadająca w pamięć i z pewnością warta przeczytania.

 

  Autorką recenzji jest p. Małgorzata Życińska.